Flora - Drzewostan
Drzewostan w zespole zamkowo-parkowym
W Baranowie Sandomierskim
Cis pospolity 'Dovastonii Aurea'
- Nazwa łacińska: Taxus baccata L.
- Rodzina: Taxaceae - cisowate
- Pochodzenie: sztucznie wyhodowana odmiana
- Odmiana o krzaczastym wzroście, o złocistym zabarwieniu igieł, gałęzie szeroko rozpostarte, boczne gałązki zwisają. Klon żeński - bardzo dekoracyjny, dzięki czerwonym osnówkom licznie występujących nasion.
Dąb gontowy (dachówkowaty)
- Nazwa łacińska: Quercus imbricaria Michx.
- Rodzina: Fagaceae - bukowate
- Pochodzenie: środkowe i południowo-wschodnie rejony Ameryki
- Nazwa tego dębu wywodzi się od dawnego sposobu użytkowania jego drewna - na gonty. Drzewo osiąga 20-30 m wysokości. Liście całobrzegie, szerokolancetowate lub eliptyczne, na końcu zaostrzone lub tępe, do 15 cm dł., spodem omszone. Młode liście żółtawozielone, jesienią rudobrązowe, błyszczące, pozostają na drzewie do wiosny. Owoce - małe, drobne żołędzie, w naszym klimacie nie dojrzewają.
Dąb szypułkowy
- Nazwa łacińska: Quercus robur L.
- Rodzina: Fagaceae - bukowate
- Pochodzenie: Europa, płd.- zach. Azja
- Długowieczne, początkowo wolno rosnące drzewo, owocuje na otwartej przestrzeni po 40-50 latach. Żołędzie są przysmakiem wielu zwierząt zarówno ssaków jak i ptaków.Dąb szypułkowy jest symbolem trwałości i długowieczności, dlatego sadzony jest często jako drzewo pamiątkowe. Drewno dębu jest bardzo cenione w stolarstwie, meblarstwie itp. Dąb dobrze znosi cięcie i strzyżenie, może być stosowany na formowane żywopłoty i szpalery.
Daglezja zielona (jedlica Douglasa, jedlica zielona)
- Nazwa łacińska: Pseudotsuga menziesii Franco
- Rodzina: Pinaceae - sosnowate
- Pochodzenie: wzdłuż wybrzeży Oceanu Spokojnego, od płd.-zach. Kanady po płn. Kalifornię
- Długowieczne drzewo, zbliżone do świerka pospolitego, oryginalne szyszki. Należy do najwyższych północnoamerykańskich drzew iglastych. Odkryta 1792 r. przez Archibalda Menziesa w czasie wyprawy morskiej kapitana Vancouvera. Do Anglii wprowadził ją w 1827 roku botanik szkocki, David Douglas. Przez szereg lat klasyfikowana była różnie, jako gatunek jodły, świerka lub choiny.
Lipa drobnolistna
- Nazwa łacińska: Tilia cordata Mill.
- Rodzina: Tiliaceae - lipowate
- Pochodzenie: Europa, Azja zach.
- Okres kwitnienia: czerwiec – lipiec
- Liście okrągłe, długości do 7 cm i podobnej szerokości, u nasady sercowate, na szczycie zaostrzone, brzegiem piłkowane, nagie z brązowymi „bródkami” w kątach nerwów. Kwiaty zebrane po 4-11 w wzniesionych wierzchołkach. Owoce do 6 mm, kuliste, zdrewniałe orzeszki. Powszechnie sadzona we wsiach i miastach jako drzewo przydrożne. Lipa ta daje się formować. W miastach cierpi od zanieczyszczeń.
Miłorząb dwuklapowy
- Nazwa łacińska: Ginkgo biloba L.
- Rodzina: Ginkgoaceae - miłorzębowate
- Pochodzenie: wsch. Chiny, od XI w. uprawiany także w płn. Chinach, Korei i Japonii.Sadzony często przy świątyniach, klasztorach buddyjskich i taoistycznych oraz pałacach. Sprowadzony do Europy z Japonii w 1712 r., przez niemieckiego botanika i lekarza.
- Okres kwitnienia: maj – czerwiec
- Drzewo dorasta w ojczyźnie max. 40 m wysokości i 1,2 m średnicy pnia. W Polsce drzewa posadzone w XIX w. dorastają do 30 m wys. Drzewo bardzo dekoracyjne, na jesień ulistnienie zmienia barwę na soczysto żółte. W starszym wieku drzewo odporne na mrozy, zanieczyszczenie powietrza, choroby i szkodniki. Długowieczne (żyje do 2000 lat) . Nasienie wielkości 2-3 cm ma wygląd żółtej kulistej śliwki, po dojrzeniu (X/XI) wydziela nieprzyjemny zapach zepsutego mięsa. Według lokalnej tradycji trzykrotne przejście wokół wiekowego miłorzębu zapewnia spełnienie najskrytszych marzeń.
Platan klonolistny
- Nazwa łacińska: Platanus x hispanica Mill. ex Mūnchh.
- Rodzina: Platanaceae - platanowateDrzewo do 35 m wysokości, z szeroką i rozłożystą koroną. Charakterystyczna kora łuszcząca się płatami i odsłaniająca jaśniejsze warstwy (kremowe, oliwkowe). Liście do 25 cm średnicy, dłoniasto klapowane, podobne do liści klonu pospolitego, od spodu pokryte brązowymi włoskami. Kwiaty: niepozorne z łuskowatym okwiatem, wiatropylne. Owoce, drobne orzeszki, zebrane w kuliste owocostany (2-3 cm śr.) na długiej szypułce. Drzewo długowieczne, odporne na warunki miejskie i rejonów przemysłowych. Cenne drzewo do obsadzania szerokich ulic, promenad i bulwarów. Rozrasta się szeroko i w starszym wieku tworzy malowniczą koronę.
Sosna wejmutka
- Nazwa łacińska: Pinus strobus L.
- Rodzina: Pinaceae - sosnowate
- Pochodzenie: Płn. - wsch. Rejony Ameryki Północnej
- Drzewo dorastające do 30 m wysokości, o luźnej koronie, za młodu stożkowate. Pędy cienkie i giętkie, prawie nagie. Kora pnia ciemna. Igły po 5 w pączku długości 5-12 cm, bardzo cienkie, miękkie i delikatne, luźno ułożone na pędzie. Szyszki wydłużone i zwykle wygięte, 10-15 cm długości. Drzewo bardzo dekoracyjne, odporne na mrozy, szybkorosnące, nie znosi jednak suszy. W czasach, gdy na morzach panowały żaglowce, sosny wejmutki, rosnące w koloniach amerykańskich, nazywano „sosnami masztowymi”. Z powodu ich wysokości i dobrej jakości ich drewna agenci króla angielskiego oznaczali je tzw. szeroką strzałą - był to symbol tego, że zostały one zarezerwowane dla British Royal Navy. Było to bardzo kontrowersyjne wśród kolonistów i ostatecznie doprowadziło do tzw. Buntu Sosnowego – jednego z pierwszych aktów rewolucji amerykańskiej, która umożliwiła powstanie Stanów Zjednoczonych. Ścinanie zarezerwowanych dla króla drzew było wyrazem niepodporządkowania się Koronie.Sosna wejmutka stała się jednym z symboli walki o niepodległość i pojawiła się na flagach używanych w czasie rewolucji.
Świerk pospolity
- Nazwa łacińska: Picea abies (L.) H. Karst
- Rodzina: Pinaceae - sosnowate
- Pochodzenie: środkowa i płn. Europa, gatunek nominatywny.
- Drzewo do 50 m wys. i 1,5 - 2 m φ pnia. Szyszki duże, 10-15 ( 20 cm) dłg. zwisające łuski nasienne różnego kształtu .Pączki oraz igły świerka są w zimie głównym pożywieniem głuszców, natomiast nasiona wydobywane z szyszek stanowią pokarm niektórych dzięciołów, krzyżodzioba świerkowego i wiewiórek. Kilkaset odmian i form, wśród nich karłowate odmiany, które są cenne do małych ogrodów.
Tulipanowiec amerykański
- Nazwa łacińska: Liriodendron tulipifera L.
- Nazwa angielska: American tulip tree, niem. Tulpenbaum.
- Rodzina: Magnoliaceae - magnoliowate
- Pochodzenie: Wschodnie rejony St. Zjednoczonych
- Okres kwitnienia: czerwiec - lipiec.
- Wysokie drzewo z szeroką koroną. Pąki łopatkowato spłaszczone, okryte 2 zrośniętymi przylistkowymi łuskami. Liście na długich ogonkach, 4-klapowe, klapy zaostrzone, liść (dł. do 20 cm) na wierzchołku wcięty. Oryginalne liście o niespotykanym kształcie, pięknie zabawione w jesieni. Kwiaty (wielkości 4-5 cm) podobne do tulipanów koloru żółtozielonego z pomarańczową plamą na wewnętrznych płatkach (9 - po 3 w okółkach), liczne pręciki i słupki ułożone spiralnie na wydłużonej osadce kwiatowej. Owoce: 1- lub 2-nasienne oskrzydlone orzeszki, w liczbie 80-100 w sterczących, w szyszkowatych owocostanach (do 10 cm).
Żywotnik olbrzymi
- Nazwa łacińska; Thuja plicata Donn ex D.Don
- Rodzina: Cupressereae
- Pochodzenie: zach. Ameryka Pn
- Najwyższy gatunek żywotnika, w ojczyźnie do 60 m wys., w Polsce do 35 m, pnie starszych drzew charakterystycznie rozszerzone u nasady. Szeroki, ładny pokrój. Dolne gałęzie zakorzeniają się, tworząc dookoła pnia wieniec młodych drzew. Gęste i zwarte gałęzie, drobne gałązki przewisają, liście łuskowate ciemnozielone, błyszczące, od spodu z nalotem. Szyszki małe, jajowate lub wydłużone z 4-6 parami łusek. Gatunek średniomrozoodporny. Lepiej rośnie w warunkach wilgotnej gleby. Ten żywotnik jest długowieczny ( do ok. 100 lat).
Dąb czerwony
- Nazwa łacińska: Quercus rubra L.
- Rodzina: Fagaceae - bukowate
- Pochodzenie: Wsch. Rejony Ameryki Północnej.
- Bardzo rozległy zasięg Drzewo dorasta do 25 m wysokości. Kora gładka. Liście klapowane (3-5 par), klapy ościsto ząbkowane. Jesienią przebarwiają się na płomienno-pomarańczowo lub czerwono, zimą brązowe pozostają na drzewie. Owoce: żołędzie - osadzone w płytkiej miseczce. Drzewo mrozoodporne i wytrzymałe na zanieczyszczenia powietrza.
Klon czerwony
- Nazwa łacińska: Acer rubrum L.
- Rodzina: Aceraceae - klonowate
- Pochodzenie: Wsch. Ameryka Płn.
- Okres kwitnienia: kwiecień - pocz. maja
- Drzewo do 20 m wysokości, liście długości 10-12 cm, trójklapowe, wcięcia miedzy klapami ostre, brzegiem karbowano - piłkowane, spodem sine. Kwiaty czerwone, kwitną przed rozwojem liści. Nasiona: skrzydlaki - przed dojrzeniem są soczyście czerwone. Ten klon nadaje lasom wsch. części Ameryki Płn., płomienno- czerwone zabarwienie jesienią . Odporny na mrozy. Można rozmnażać z nasion.
Jałowiec wirginijski
- Nazwa łacińska: Juniperus virginiana
- Rodzina: Cupressaceae - cyprysowate
- Pochodzenie: wschodnia Ameryka Płn.
- Drzewo osiągające w swojej ojczyźnie od 15 m do nawet 40 m wysokości. Czerwonawobrązowa kora, igiełki i łuski na pędach, pędy z łuskami są bardzo cienkie, nieznacznie czterokątne w przekroju. Roztarte igły pachną aromatycznie. Ma przeciętne wymagania glebowe. Jest odporny na mrozy. Dawniej było powszechnie stosowane m.in. do produkcji pudełek na cygara i „cedrowych” ołówków.
Katalpa/Surmia
- Nazwa łacińska: Catalpa bignonioides
- Rodzina: bignoniowate
- Pochodzenie: Ameryka Północna, Chiny.
- Drzewo posiadające oryginalne szerokie owalne liście oraz białe kwiaty ozdobione czarnymi i żółtymi kropkami – przypominające kwiaty storczyków, a ich zapach odstrasza m.in. komary. Drzewa Surmy rosną zazwyczaj w nasłonecznionym środowisku. Dorastają do 10 m wysokości, rosną bardzo szybko - ok. 30 cm rocznie, przy czym korona drzew osiąga ok. 8 m
Akacja/Robinia
- Nazwa łacińska: Robinia pseudoacacia
- Rodzina: bobowate
- Pochodzenie: Ameryka północna (sprowadzona do Europy 500 lat temu)
- Drzewo posiadające na jednym ogonku fantazyjne oryginalne owalne gałęzie i liście oraz białe pachnące kwiaty. Pyłek kwiatowy jest pokarmem dla pszczół dla wytwarzania miodu akacjowego. Drzewo akacji, wykorzystywane jest w produkcji mebli do wnętrz, jak i w meblarstwie ogrodowym. Drzewa akacji osiągają wysokość do 25m - są bardzo wytrzymałe na ekstremalne warunki atmosferyczne.
Magnolia
- Nazwa łacińska: Magnolia
- Rodzina: magnoliowate
- Pochodzenie: Azja wschodnia oraz Ameryka północna i południowa (rosnące dziko).
- Drzewo posiadające główne walory w postaci oryginalnych białoróżowych kwiatów. Typowa odmiana europejska nosi nazwę Magnolia Virginiana L., osiągająca wysokość ok. 5m. Najbardziej obfity okres kwitnienia przypada w naszych warunkach na przełom kwietnia i maja.
Jabłoń niska/rajska jabłoń
- Nazwa łacińska: Malus pumila
- Rodzina: różowate
- Pochodzenie: Europa południowa oraz Kaukaz.
- Rajskie jabłonie są powszechnie uprawiane jako rośliny sadownicze, będące źródłem doskonałych owoców deserowych i na przetwory. W ślad za modą w urządzaniu ogrodów prywatnych coraz bardziej rośnie zainteresowanie odmianami ozdobnymi o barwnych kwiatach i niewielkich kolorowych owocach, zwanymi rajskim jabłuszkami. Taka odmiana jabłoni została nasadzona przy Ogródku Francuskim w Zespole Zamkowo - Parkowym w Baranowie Sandomierskim. Drzewa rajskich jabłoni osiągają wysokość do 6 m. Wiosna, zazwyczaj w maju, ozdobę rajskich jabłoni stanowią kwiaty o barwie białoróżowej. Natomiast kuliste małe jabłuszka, dojrzewają od września do października, są ozdobą na drzewach jeszcze długo po opadnięciu liści.